فایل صوتی بالا را جهت یافتن جایگاه خود در پروسه مهاجرتی به آمریکا بشنوید.
دونالد ترامپ در تاریخ ۴ ژوئن ۲۰۲۵ فرمانی اجرایی صادر کرد که از روز دوشنبه ۹ ژوئن ۲۰۲۵ (19 خرداد ۱۴۰۴) به اجرا گذاشته می‌شود و ورود شهروندان ۱۲ کشور از جمله ایران به ایالات متحده را به‌طور کامل ممنوع می‌کند. این فرمان با عبارت هایی همچون ممنوعیت جدید ترامپ یا ممنوعیت سفر ترامپ نیز شناخته می‌شود و به عبارتی قانون جدید ترامپ برای مهاجرت اتباع کشورهای زیر محسوب می‌شود.
این کشورها عبارتند از افغانستان، میانمار (برمه)، چاد، جمهوری کنگو، گینه استوایی، اریتره، هائیتی، ایران، لیبی، سومالی، سودان و یمن.
علاوه بر این، محدودیت‌های جزئی (قطع صدور انواع خاص ویزاها) برای شهروندان هفت کشور دیگر مانند بوروندی، کوبا، لائوس، سیرالئون، توگو، ترکمنستان و ونزوئلا نیز اعمال شده است.
به بیان دیگر، اتباع ایرانی – اعم از دارندگان ویزاهای موقت یا دائم – تحت تاثیر این فرمان جدید قرار می‌گیرند و صدور انواع ویزای جدید برای ایرانیان (چه مهاجرتی، چه موقت) متوقف شده است.
کاخ سفید در متن این فرمان صراحتاً اعلام کرده که «ورود اتباع [ایران] به‌طور کامل محدود و ممنوع است»، زیرا به زعم آمریکا ایران فاقد همکاری کافی در زمینه تبادل اطلاعات امنیتی است و خود از حامیان دولتی تروریسم به‌شمار می‌رود.
نکته مهم این است که این فرمان نسخه‌ی تازه‌ای از سیاست ممنوعیت سفر (Travel Ban) دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ در سال ۲۰۱۷ است که پس از بررسی‌های قضایی بارها تعدیل و نهایتاً توسط دولت بایدن لغو شد.
اکنون در دوره دوم ترامپ، این سیاست با دامنه‌ای وسیع‌تر مجدداً اِعمال شده است.
کشورهای مشمول و جزئیات محدودیت‌ها
بر اساس متن رسمی فرمان ترامپ، برای اتباع ۱۲ کشور مشمول «تعلیق کامل ورود» مقرر شده است.
به عبارت دیگر، از تاریخ ۹ ژوئن ۲۰۲۵ به بعد، صدور هر نوع ویزای مهاجرتی یا غیرمهاجرتی (شامل خانوادگی، تحصیلی، کاری، توریستی و…) برای اتباع این کشورها متوقف می‌شود و هیچ فرد جدیدی از این کشورها اجازه ورود به آمریکا را نخواهد داشت.
به عنوان مثال ایرانیان حتی برای دیدار خانواده یا ادامه تحصیل در آمریکا اگر پس از تاریخ مذکور تقاضای ویزا کنند، با رد خودکار روبرو خواهند شد.
علاوه بر این، فرمان اجرایی واشینگتن و وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرده است که این محدودیت‌ها تنها افرادی را دربر می‌گیرد که «در خارج از آمریکا هستند و تا زمان ۹ ژوئن ویزای معتبری دریافت نکرده‌اند».
در مقابل، اتباع همین کشورها که پیش از تاریخ اعلام‌شدن فرمان، ویزا دریافت کرده و در خاک آمریکا بوده‌اند یا به ویزاهایشان اجازه برگشت مجدد داده شده است، از شمول ممنوعیت جدید مستثنی هستند.
علاوه بر لیست بالا، شهروندان هفت کشور دیگر با «محدودیت جزئی» مواجه‌اند: این افراد همچنان می‌توانند بر اساس منابع رسمی ویزاهای غیرمهاجرتی معادل تجاری (B-1/B-2)، تحصیلی (F، M) و تبادلی (J) جدید دریافت نکنند، اما در برخی برنامه‌های دیگر ممکن است مجوز اخذ ویزا داشته باشند.
نهادهای امنیتی آمریکا مدعی شده‌اند که کشورهایی مانند ایران سیستم مناسب غربالگری کنسولی ندارند و به‌دلیل «تمایل اتباع برخی کشورها به اقامت غیرقانونی» یا عدم همکاری در بازپذیرش اتباع خود، این محدودیت‌ها لازم هستند. منتقدان اما به‌عنوان نمونه اشاره می‌کنند که مهاجم یهودستیز تیراندازی بوولدر آمریکا از مصر بود ولی مصر در فهرست کشورهای ممنوعه قرار نگرفت.
تأثیر بر ایرانیان متقاضی مهاجرت
در عمل، این فرمان به کل اتباع ایرانی ساکن خارج اعمال می‌شود و پیرو آن حتی ایرانیانی که مایل به سفر موقت (توریستی، تحصیلی، کاری) یا مهاجرت دائم به آمریکا هستند، در صورت تقاضای ویزای جدید با ممنوعیت مواجه می‌شوند. بر این اساس می‌توان موارد زیر را ذکر کرد:
- اقامت دائم (گرین‌کارت) و دارندگان ویزاهای معتبر قبلی: شهروندان ایرانی دارای کارت اقامت دائم آمریکا (گرین‌کارت) یا کسانی که پیش از ۹ ژوئن ۲۰۲۵ ویزای معتبر آمریکا را دریافت کرده‌اند، مشمول این ممنوعیت نمی‌شوند.
به بیان دیگر، فردی که پیش از آغاز ممنوعیت ویزای دانشجویی، کاری یا خانوادگی آمریکا را گرفته باشد، همچنان می‌تواند وارد آمریکا شود و ویزایش باطل نمی‌شود. - دو تابعیتی‌ها: افرادی که تابعیت دو کشور را دارند (مثلاً ایرانی-کانادایی یا ایرانی-آمریکایی) و با گذرنامه غیرایرانی سفر کنند، از شمول ممنوعیت خارج هستند.
به‌عنوان مثال، اگر یک فرد ایرانی-امریکایی با گذرنامه آمریکایی برای سفر اقدام کند، مشمول این فرمان جدید نمی‌شود. - خانواده‌های نزدیک آمریکایی‌ها: همسر و فرزندان زیر ۲۱ سال شهروندان آمریکا (دسته‌های IR-1/CR-1/IR-2/CR-2) در صورت ارائه «مدرک صریح از هویت و نسبت خانوادگی» می‌توانند از این فرمان معاف شوند. همچنین والدینی که فرزندشان شهروند آمریکاست (دسته IR-5) نیز جزو گروه‌های مستثنی به حساب می‌آیند. (این استثنائات در فرمان جدید تحت عنوان «اقلیت‌های قومی/مذهبی تحت آزار» نیز بطور محدود تصریح شده که عمدتاً مواردی مانند ایرانیان بهائی یا اقلیت‌های دینی را در بر می‌گیرد.)
- دیپلمات‌ها و ورزشکاران: دیپلمات‌ها، نمایندگان رسمی کشورها و اعضای سازمان‌های بین‌المللی در قالب ویزای رسمی و همچنین ورزشکارانی که برای مسابقات بین‌المللی (المپیک، جام جهانی و امثال آن) وارد می‌شوند، مشمول معافیت هستند.
- سایر موارد خاص: برخی برنامه‌های خاص مانند ویزاهای ویژه مهاجرتی افغانستان (SIV) یا دارندگان مجوز ویژه کار در دولت آمریکا نیز از اجرای این فرمان معاف شده‌اند.
در مقابل، اغلب ایرانیان مهاجر (ازجمله دانشجویان جدید، گردشگران، سرمایه‌گذاران EB-5، متقاضیان لاتاری، پناهجویان خارج از آمریکا و…) امکان دریافت ویزای جدید آمریکا را از دست می‌دهند.
به عنوان نمونه، ویزای تحصیلی (F/M) و ویزای توریستی (B-1/B-2) جدید برای ایرانیان صادر نخواهد شد (اگرچه اگر قبل از تاریخ اجرایی فرمان صادر شده باشند، همچنان معتبر خواهند بود).
ویزای کاری مانند H-1B یا L-1 نیز برای اتباع ایرانی پس از ۹ ژوئن امکان صدور ندارد.
حتی ویزای سرمایه‌گذاری EB-5 که منتهی به اقامت دائم می‌شد، تحت شمول ممنوعیت است (زیرا بنابر متن فرمان صدور ویزای مهاجرتی از ایران به‌طور کلی معلق است).
راهکارهای جایگزین و در دسترس برای ایرانیان
با وجود دشواری‌های جدید در مسیر مهاجرت به آمریکا، همچنان گزینه‌هایی برای ایرانیان وجود دارد.
از طریق پاسپورت کشور ترکیه
ایرانیانی که دارای تابعیت دوگانه و پاسپورت ترکیه هستند، می‌توانند از پاسپورت ترکیه‌ای خود برای درخواست ویزای آمریکا استفاده کنند.
بر اساس متن رسمی فرمان جدید، محدودیت‌های مهاجرتی تنها بر اساس ملیت درج‌شده در گذرنامه ارائه‌شده اعمال می‌شود؛ بنابراین، افرادی که با گذرنامه ترکیه اقدام می‌کنند، از شمول این ممنوعیت مستثنی هستند.
از سوی دیگر، افرادی که قصد مهاجرت تحصیلی به آمریکا را دارند اما در حال حاضر مشمول این فرمان هستند، می‌توانند تحصیل خود را در دانشگاه‌های انگلیسی‌زبان ترکیه ادامه دهند.
این مسیر به آن‌ها این فرصت را می‌دهد که پس از پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ یا در صورت تغییر سیاست‌های مهاجرتی آمریکا، برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری در آمریکا اقدام کنند.
به این ترتیب، تحصیل در ترکیه می‌تواند یک پل میان‌مدت هوشمندانه برای رسیدن به اهداف بلندمدت مهاجرتی به ایالات متحده باشد.
کانادا جایگزین آمریکا
به‌ویژه، مهاجرت به کانادا به‌عنوان یک مقصد جایگزین محبوب شده است.
کانادا برنامه‌های متنوعی برای جذب مهاجران متخصص، سرمایه‌گذاران، کارگران و دانشجویان دارد.
به‌عنوان مثال، سیستم اکسپرس اینتری کانادا و برنامه‌های نامزدی استانی (PNP) از مسیرهای اصلی جذب نیروهای متخصص محسوب می‌شوند که برای ایرانیان نیز باز است.
به گزارش منابع مهاجرتی، این مسیرها شامل امتیازدهی بر مبنای تحصیلات، سابقه کاری، زبان و پیشنهاد شغلی است و در نهایت به اقامت دائم (PR) منتهی می‌شوند.
علاوه بر این، تحصیل در کانادا نیز یک راه متداول است؛ بسیاری از دانشگاه‌ها و کالج‌های کانادا به دانشجویان خارجی پذیرش می‌دهند و پس از فراغت از تحصیل، متقاضیان می‌توانند مجوز کار قابل تمدید دریافت کنند که پس از چند سال منجر به اقامت دائم می‌شود.
دولت کانادا اخیراً حتی برای ایرانیان مقیم این کشور مشوق‌هایی مانند مجوز کار آزاد و معافیت از برخی هزینه‌ها در نظر گرفته است تا وضعیت آن‌ها تسهیل شود.
از سوی دیگر، پیگیری‌های حقوقی نیز می‌تواند مسیرهایی ایجاد کند.
توصیه می‌شود ایرانیانی که ویزایشان رد شده یا پیش از آغاز ممنوعیت در انتظار ویزا بوده‌اند، از خدمات موسسه مهاجرتی حامی مهاجر استفاده کنند.
در گذشته نمونه‌هایی از موفقیت این تلاش‌ها وجود داشته است: به عنوان مثال، در جریان ممنوعیت سفر ترامپ در سال ۲۰۱۷ (قانون 9645)، یک دادگاه فدرال آمریکا با شکایت وکلای مهاجرت به دسته‌ای از متقاضیان اجازه داد مجدداً با اعتبار هزینه رایگان درخواست ویزا کنند و نوبت مصاحبه آنان اولویت‌دار شود.
ممکن است در آینده نیز چنان طرح‌های حقوقی یا شکایات جمعی مشابهی صورت گیرد تا امکان تقاضای مجدد یا استفاده از معافیت‌ها فراهم شود.
در هر حال، مشورت با وکیل مهاجرت مجرب برای بررسی راه‌های قانونی (از جمله امکان درخواست تجدید نظر یا ارائه مدارک بیشتر) ضروری است.
در کنار این اقدامات، بررسی مسیرهای دیگر مهاجرتی نیز می‌تواند مفید باشد: برای مثال برخی کشورهای اروپایی دارای ویزاهای کاری یا تحصیلی ساده‌تر از آمریکا هستند، یا کشورهای همسایه (مانند ترکیه) امکان ادامه تحصیل در کالج‌ها و دانشگاه‌ها را فراهم می‌کنند.
در هر صورت، مهم‌ترین نکته این است که با آگاهی از گزینه‌های موجود و آماده‌سازی مدارک قوی (مدارک زبان، توصیه‌نامه، سوابق کاری و تحصیلی) می‌توان شانس خود را در مسیرهای جایگزین افزایش داد.
به بیان خوشبینانه، محدودیت‌های آمریکا فرصتی برای تفکر به سایر مسیرهای مهاجرتی فراهم می‌آورد و نباید تنها نقطه پایانی مهاجرت برای ایرانیان تلقی شود.
منابع
اطلاعات این مقاله براساس فرمان رسمی کاخ سفید، گزارش‌های خبری معتبر مانند یورونیوز، الجزیره، AP تهیه شده است.
https://parsi.euronews.com/2025/06/05/trump-signs-proclamation-banning-travel-from-12-countries
